„Edukacja nie powinna polegać na przyswajaniu faktów,
lecz ćwiczeniu umysłu do myślenia”.
Albert Einstein

Lekcja ze standardami NGSS daje uczniom możliwość wyrażenia, wyjaśnienia, uzasadnienia, interpretacji przedstawienia swoich pomysłów (tj. uwidocznienia ich myślenia) oraz odpowiedzi na opinie rówieśników i nauczycieli. Zaproponowane doświadczenia przeprowadzane są przy pomocy ogólniedostępnych materiałów i pomocy naukowych, dlatego nie stanowią bezpośredniego niebezpieczeństwa uczniów, ale należy zwrócić szcególną uwagę na pracę z odczynnikami chemicznymi nabytymi w aptece, aby przypadkowo uczniowie ich nie spożyli.
Nauczanie 3 D
Lekcje zaprojektowane według standardów NGSS nie będą wyglądały tak:
|
Lekcje zaprojektowane według standardów NGSS będą wyglądały mniej więcej tak:
|
Nauczyciel jest centralną postacią dyskusji.
|
Dyskurs w klasie skupia się na jawnym wyrażaniu myśli i wyjaśnianiu rozumowania uczniów.
Uczniowie mają możliwość bezpośredniego dzielenia się swoimi pomysłami i opiniami.
|
Uczniowie podają tylko odpowiedzi
|
Praca uczniów obejmuje opracowania z uzasadnieniem ich odpowiedzi
(mogą być one wyrażone pisemnie, ustnie, obrazowo lub za pomocą działania) i pokazuje, jak zmienia się myślenie uczniów w czasie.
|
Przewodnik metodyczny / materiały instruktażowe dla nauczyciela koncentruje się tylko na tym, co nauczyciel ma powiedzieć uczniom.
|
Lekcje stanowią wsparcie dla nauczycieli w zakresie pozyskiwania pomysłów uczniów.
|

Kompetencje i umiejętności naukowe według amerykańskiego nauczania 3D [1]
National Research Council (NRC) opisuje wizję co to znaczy posiadać umiejętności naukowe; swoją opinię opiera na poglądach dotyczących nauki, opartej na dowodach i modelu wiedzy teoretycznej jako konstrukcji, która nieustannie się rozrasta, udoskonala i weryfikuje. Przedstawia trzy wymiary, które połączone ze sobą, tworzą kolejne standardy:
Wymiar 1: Praktyka
Standard Praktyka opisuje zachowania i działania, w które zaangażowani są naukowcy, badając i budując modele i teorie dotyczące świata przyrody oraz kluczowy zestaw praktyk inżynieryjnych stosowanych przez inżynierów podczas projektowania i budowania modeli i układów. NRC używa terminu praktyka zamiast terminu „umiejętności”, aby podkreślić, że angażowanie się w badania naukowe wymaga nie tylko umiejętności, ale także wiedzy specyficznej dla każdej praktyki naukowej. Częścią intencji NRC jest lepsze wyjaśnienie i rozszerzenie tego, co należy rozumieć przez „dociekania” w nauce i zakres potrzebnych praktyk poznawczych, społecznych i fizycznych.
Chociaż projektowanie inżynieryjne jest podobne do badań naukowych, istnieją znaczące różnice. Na przykład, badania naukowe wymagają sformułowania pytania badawczego, na które można odpowiedzieć w trakcie eksperymentu, podczas gdy projekt inżynierski wymaga sformułowania problemu, który można rozwiązać poprzez projektowanie. Wzmocnienie technicznych aspektów standardów naukowych Next Generation wyjaśni uczniom znaczenie badań naukowych, technologii, inżynierii i matematyki (cztery pola STEM) w życiu codziennym.
Wymiar 2: Koncepcje przekrojowe
Koncepcje przekrojowe mają zastosowanie we wszystkich dziedzinach nauki. Jako takie są sposobem łączenia różnych dziedzin nauki. Obejmują one: wzorce, podobieństwo i różnorodność; Przyczyna i skutek; Skala, proporcja i ilość; Układy i modele systemowe; Energia i materia; Struktura i funkcja; Stabilność i zmiana. Ramy koncepcji przekrojowych podkreślają, że koncepcje te muszą być wyraźnie określone dla uczniów, ponieważ zapewniają schemat organizacyjny dla powiązania wiedzy z różnych dziedzin nauki w spójny i poparty naukowo pogląd na świat.
Wymiar 3: Podstawowe idee dyscyplinarne (przedmiotowe) - Kompetencje kluczowe
Podstawowe idee dyscyplinarne (przedmiotowe) mają moc skupiania się na programie nauczania szkolnego w instrukcjach i ocenach najważniejszych aspektów nauki. Aby idee miały sens, powinny spełniać co najmniej dwa z następujących kryteriów, a najlepiej wszystkie cztery:
· Mają szerokie znaczenie w wielu naukach ścisłych lub dyscyplinach technicznych lub stanowią kluczową koncepcję organizacyjną pojedynczej dyscypliny;
· Dostarczają kluczowego narzędzia do zrozumienia lub zbadania bardziej złożonych pomysłów i rozwiązywania problemów;
· Odnoszą się do zainteresowań i doświadczeń życiowych uczniów lub są związane z problemami społecznymi lub osobistymi, które wymagają wiedzy naukowej lub technologicznej;
· Nauczają uczyć się na wielu poziomach w coraz większym stopniu głębi i wyrafinowania.
Artykuł: "Co nam przeszkadza?" (Nauczycielom, Uczniom, Absolwentom, Pracodawcom, Samorządom)
Z raportu z badań Fundacji Pokolenia oraz Fundacji Ośrodka Badań i Analiz Społecznych 2016 wynika, że uczniowie odczuwają tzw. triadę braków:
Brak swobody w wyrażaniu własnego Ja, własnych emocji i poglądów;
Brak poczucia bycia dostrzeganym przez dorosłych w szkole (koncentracja na wynikach nie procesie rozwojowym);
Brak poczucia wspólnotowości; autentycznych relacji i budowania społeczności.
Zależy nam, aby tworzyć szkołę niepowtarzalną, o specyfice związanej z kontekstem kulturowym i społecznym środowiska, w którym się znajduje. Podstawą podejścia pedagogicznego jest wyobrażenie dziecka jako zdolnego, silnego, bogatego w różnego rodzaju potencjał i zasoby; dziecka, które chce się rozwijać, jest ciekawe świata i nim zadziwione; dziecka, które pragnie komunikować się z innymi i wyrażać siebie.
G. Huther, U. Hauser, Wszystkie dzieci są zdolne, 2014.
Z tym się nie zgadzamy:
- Brak indywidualizacji, personalizacji edukacji, a tym samym brak miejsca na realizację własnych pomysłów, patentów, projektów.
- Pedagogika hydrauliczna – najważniejsze jest przygotowanie do testów.
- Bez ocen dziecko nie będzie się uczyć.
- Kary (i nagrody) to podstawa wychowania.
- Jedynie zadania domowe mogą nauczyć dziecko systematyczności.
- Jedyną drogą do sukcesu jest współzawodnictwo.
- Dzieci nie potrafią samodzielnie rozwiązywać problemów.
- Nagradzane są tylko poprawne odpowiedzi.
Odpowiedź na te kwestie, niezmiernie istotne z punktu widzenia nowoczesnego systemu wychowania odnajdujemy w spuściźnie Korczaka i Freineta, którzy:
- Traktują swoich wychowanków jako ludzi, którzy mają już własne doświadczenia, swoje pragnienia i marzenia, swój sposób odczuwania, przeżywania, myślenia, swoje oczekiwania i nadzieje;
- Uznają psychofizyczną odrębność dziecka, należne mu prawa, a zwłaszcza prawo do szacunku. Nie traktują życia dziecka jako preludium do czegoś, co dopiero będzie kiedyś, w przyszłości, gdy dziecko dorośnie, ale każde przeżycie ma wartość samoistną, najprawdziwszą już teraz;
- Wychowanie traktują nie jako urabianie według jakiegoś jednego, z góry narzuconego wzorca, lecz jako wzajemne oddziaływanie na siebie ludzi: człowieka na człowieka;
- Szczególna wagę przywiązują do uczestnictwa dzieci w realizacji wspólnie podjętych zadań;
- Wykazują, że istnieją ogromne, nie wykorzystane dotąd możliwości udziału dzieci w organizacji podstawowych dziedzin życia każdej szkoły, lecz i w ponoszeniu odpowiedzialności za jej los i kierunki rozwoju.
2 Zachęcam do przeczytania publikacji: G. Huther, U. Hauser, 2014, Wszystkie dzieci są zdolne.